İhtiyaç Analizi

Eğitim ihtiyaç analizinin amacı, bireysel ve kurumsal gelişimi sağlamak ve sürekli hale getirmek için, uygulamada karşılaşılan sorunları ve ihtiyaçları tespit etmek, değişim ihtiyacının ve isteğinin saptanarak uygun çözüm önerilerini sunmaktır. Şu süreçleri kapsar:

• İhtiyaçlar ve performans arasındaki ilişkinin tespiti,


• İhtiyaçların ortaya çıkış biçimleri ve etkilerinin saptanması,


• Eğitim ihtiyacının göstergelerinin analizi,


• İhtiyaç belirlemede izlenecek yaklaşımların sunulması,


• İhtiyaç analizinin stratejik yönü ve işlevsel değerinin aktarılması,


• Bilgi toplama,


• İhtiyaç analizine dayalı özgün eğitim programlarının tasarlanması,


• Eğitim programlarının uygulanması,


• Uygulanan programların değerlendirilmesi ve geliştirilmesi,

İhtiyacın Belirlenmesi ve Analizi

İHTİYAÇ=BEKLENEN KOŞULLAR-VAROLAN KOŞULLAR

İhtiyaç beklenen koşullar ile varolan koşullar arasındaki fark olarak tanımlanabilir.Öğretim tasarımcıları ,mevcut performansın beklenen performansa ulaşamadığı durumlarla ilgilenir.

İhtiyaç Türleri

İhtiyaç değerlendirmesi, planlanması ve düzenlenmesinde 6 ihtiyaç türü (Burton & Meril, 1991) kullanılır. Bunlar, tasarımcılara toplanacak bilgi türünü belirleme ve ihtiyaçları sınıflamada bir araç olarak yardımcı olur.

1.Normatif İhtiyaçlar

2.Karşılaştırmalı İhtiyaçlar

3.Hissedilen İhtiyaçlar

4.İfade Edilen İhtiyaçlar

5.Önceden Tahmin Edilen ya da Geleceğe İlişkin İhtiyaçlar

6.Acil İhtiyaçlar

Bir İhtiyaç Analizinin Uygulanması

1. Planlama:

Etkili bir ihtiyaç analizi, hedef kitlede ya da iş de odaklanmalıdır. Hedef kitle tanımlandıktan sonra veri toplamak için strateji geliştirilir. Tasarımcı öncelikle, “Her tür ihtiyaç için veri toplamak gerekir mi?” sorusunu yanıtlamak durumundadır. Veri toplamak için başvurabileceğimiz araç ve yollar anketler, toplantılar, bire bir görüşmeler, gözlemler, küçük grup toplantıları, resmi kayıtların incelenmesidir.

2. Verilerin Toplanması:

Veriler toplanırken, örneklemin büyüklüğü ve dağılımına dikkat etmek gerekir. Veri toplama, randevuların planlanması, gezi düzenlemelerinin yapılması ve anketlerin dağıtılıp toplanmasını da (zamanlama) içerir

3. Verilerin Analizi:

Veriler toplandıktan sonra, analiz edilmelidir. Analizin çıktısı , ihtiyaçların önceliğini belirler. İhtiyaçları öncelik sırasına koymaya ilişkin bir yöntem de DELPHI yöntemidir. Bu yöntem tekrara dayalı olan bir süreçtir.

4. Son Rapor:

Bu aşamada aşağıda belirtilen bölümler yer almalıdır.

• Çalışma amacını özetleyin,


• Sürecin nasıl yapıldığını ve süreçte kimlerin yer aldığını tanımlayarak süreci özetleyin.


• Bir ya da daha çok tablo kullanarak ve anlatımla sonuçları özetleyin.


• Verilere dayalı olarak gerekli önerilerde bulunun.